اسلام در ترکیه سابقهی زیادی دارد و در دورهی معاصر نیز بر اهمیتاش افزوده شده است.
۱. امپراطوری عثمانی که به عنوان خلافت اسلامی بر بخش عمدهای از مناطق مسلماننشین حاکم بوده است پایتخت خود را ترکیه فعلی قرار داده بود. حکومتی که توانسته بود قدرت مسلمانان را در ید واحدی جمع کند.
۲. یکی از مناطقی که مرکز دسایس استعمارگران سنتی و نوین بوده است ترکیه است. چه از انتشار افکار فرقهای و ملی و چه انتشار افکار لائیسم در میان تودههای مسلمان و چه حملات نظامی در جنگ جهانی اول علیه مناطق اسلامی در ترکیه دیده میشود. جنگ جهانی اول باعث فروپاشی آن امپراطوری بزرگ شد.
۳. ایران و ترکیه تاریخی مشابه و نزدیک دارند. زمانی که ترکیه را حکومتی دینی اداره میکرد ایران نیز تحت حکومت صفوی اداره میشد و موج دینستیزی آتاتورک (به اسم ملیگرایی) حکومت ایران را نیز به دنبال خود حرکت داد. رجوع به پایهها و مبانی توسط سید جمال الدین اسدآبادی هم در ایران و هم در ترکیه منشاء تحول شد. و در مقطعی دیگر آثار اندیشمندان ایرانی همچون شریعتی به زبان ترکیه برگردانده شد و منشاء اثر گشت.
۴. هرچند رای مردم به حزب عدالت و توسعهی ترکیه را میتوان به معنای بازگشت به اسلام در ترکیه معنا کرد اما نباید این حزب را به اسلام نابی که امام ما (رحمت الله علیه) منادی آن بود نسبت داد. اسلام لیبرالی (و شاید سازگار با غرب) که بر این حزب حاکم است نسخهای حداقلی از اسلام را در برابر حکومت قرار داده است و شاید در وضعیت کنونی ترکیه فقط این نسخه در چارچوب دموکراتیکشان (!!) بگنجد و تاب تحمل داشته باشد.
۵. حداقلی بودن دینشان را اصلاحطلبان ایرانی قیاس نکنید که به سهولت از مبانیشان عدول کردهاند و اصول دین را به رها کردهاند. نه چنین نیست. مثلا خلاف دیدگاه کارگزاران که افتصاد اسلامی را منکر شدهاند اتفاقا این حزب مدعی آن است که ما در پی ایجاد اقتصاد اسلامی (البته از راه دموکراتیک و موافق با قانون اساسی) هستیم. به طور کلی به دنبال حضور دین در تمام عرصههای اجتماعیاند. اما با قرائت لیبرالی.
۶. لائیسیسم در ترکیه به طوع برپا نشد و اکنون به قدرت سرنیزهی ارتش پابرجاست. در پنجاه سال گذشته ارتش سه بار برای حفظ ارمانهای سکولار دست به کوتا زده است. ده سال پیش هم فشار ارتش باعث شد تا دولت اسلامگرای منتخب به رهبری نجم الدین اربکان نتواند ادامهی کار دهد. انتخاباتی از این دست میتواند آمادگی ترکیه را برای بازگشت به امت اسلامیاش نشان دهد. راهی که سالهاست به عنوان تنها راه از سوی مسلمانان جهان انتخاب میشود.